تأثیر رژیم های کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و تعیین بهترین شاخص ارزیابی تحمل به خشکی سه رقم گندم نان

به منظور بررسی تأثیر رژیم­های آبیاریبر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و شاخص‏های مقاومت به خشکی در سه رقم گندم نان (triticum aestivum l.)، آزمایشی در سال­های زراعی 84-1383 و 85 - 1384 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان به صورت کرت­های خرد شده با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا درآمد. کرت­های اصلی شامل زمان آبیاری (آبیاری پس از70 ،90 و110 میلی­متر تبخیر تجمعی از تشک تبخیر کلاس a) و کرت­های فرعی شامل ارقام گندم (مهدوی، قدس و بک­کراس روشن) بودند. تیمارهای آبیاری پس از 70 و90 میلی­متر تبخیر تجمعی، از نظر اکثر صفات اندازه­گیری شده عملکرد و اجزای عملکرد دانه تفاوت معنی­داری نداشتند. افزایش فاصله آبیاری از 90 به 110 میلی‏متر تبخیر تجمعی سبب کاهش معنی­دار عملکرد دانه و اجزای آن شد، اما بر راندمان مصرف آب تأثیری نداشت. ارقام آزمایشی از نظر تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه تفاوت معنی­داری با یکدیگر داشتند، به طوری که ارقام قدس و بک­کراس­روشن به ترتیب دارای بیشترین و کمترین تعداد دانه در سنبله و هم‏چنین دارای کمترین و بیشترین وزن هزار دانه و عملکرد دانه بودند. بر اساس شاخص­های حساسیت و تحمل به تنش، رقم قدس از پایداری عملکرد بالاتری برخوردار بود.بر اساس نتایج این بررسی، در شرایط مشابه با مطالعه حاضر می‏توان گندم را پس از 90 میلی­متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس a آبیاری نمود که در این صورت ضمن 22 درصد صرفه­جویی در آب آبیاری مصرفی، عملکرد دانه نزدیک به تیمار 70 میلی­متر تبخیر تجمعی حاصل می‏شود.